Back to all blog posts
Τι σχέση έχει το Ποντικονήσι της Κέρκυρας με το νησί Saint George στο Μοντενέγκρο;
Αν και κατά γενική ομολογία τα δυο νησιά μοιάζουν μεταξύ τους, το σημαντικότερο ειναι πως μοιράζονται έναν πανέμορφο πίνακα και μια μουσική. Δεν είναι γνωστό αν ο ζωγράφος Arnold Böcklin επισκέφθηκε ποτέ κάποιο από τα δύο νησια, αλλά έχουν τόσες ομοιότητες με τον πίνακα που ίσως μυστηριωδώς να τα ονειρεύτηκε…
Ο πίνακας στον οποίο αναφέρομαι ονομάζεται “Το νησί των νεκρών” και αποτελεί μέρος μια σειράς πέντε έργων ζωγραφικής του Arnold Böcklin που δημιουργήθηκαν ανάμεσα στο 1880 και το 1886. Εμπνευστής του τίτλου ήταν ο έμπορος τέχνης, Fritz Gurlitt.
Σημερα το Ποντικονήσι δεν μοιάζει και τόσο με τον πίνακα, όμως μια φωτογραφία του μελαγχολικού τοπίου 41 χρόνια μετά την δημιουργία του πίνακα με έφερε μπροστά στο “νησί των νεκρών”!
Πεντακόσια χιλιόμετρα βορειότερα από την Κερκυρα, στο Μοντενέγκρο, το μικρό νησί του Saint George κρατα ακόμη και σήμερα στην όψη τις ομοιότητες του με το έργο του Böcklin.
Διαβάζοντας τον πινακα
Ο πίνακας απεικονίζει ένα έρημο, βραχώδες νησί που περιβάλλεται από ένα σκοτεινό πέπλο ουρανού και θάλασσας με μια μικρή βάρκα, η οποία το προσεγγίζει. Ένας κωπηλάτης στην πρύμνη οδηγεί την βάρκα και μια λευκή όρθια φιγούρα στέκει ακίνητη μπροστά από ένα λευκό, πιθανώς, φερετρο στολισμένο με λουλούδια. Το νησί εμφανίζεται πνιγμένο από πελώρια κυπαρίσσια και βράχια, τονίζοντας ακόμη περισσότερο το νεκρικό τοπίο και την διάχυτη αίσθηση πένθους.
Η μεταμόρφωση του πίνακα σε Μουσική* **
Τον Ιανουάριο του 1907 ο Rachmaninov βρισκόταν και αυτός στο Παρίσι και έτυχε να δει ένα ασπρόμαυρο αντίγραφο του πίνακα. Η μυστηριώδης αυτή εικόνα με το μοναχικό νησί και την βάρκα που μεταφέρει ένα φέρετρο των στοίχειωσε, και αποτέλεσε την έμπνευση για το ομότιτλο μουσικό έργο (συμφωνία Op.29). Άρχισε να γράφει μουσική σχεδόν αμέσως και την ολοκλήρωσε σε λίγους μήνες. Όταν μετά από χρόνια ταξίδεψε στη Λειψία για να δεί από κοντά το αυθεντικό πίνακα, είπε “Αν είχε δει τα χρώμα του πρωτοτύπου, πιθανότατα δεν θα είχε γράψει πότε αυτή την μουσική”. Δεν μπορούσε να συνδέσει την πρώτη του εντύπωση, με το πραγματικό έργο.
Μία οπτικοακουστική εμπειρία
Ο Rachmaninov συνέδεσε τον πινακα με την μουσική του αφήνοντας μας να φανταστούμε την παρακάτω εικόνα: Είμαστε στον κάτω κόσμο, ένα δαιμονικό μέρος, νιώθουμε το καψάλισμα της αστραπής και της βροντή να πέφτει κατά πάνω μας, σκίζοντας τα τύμπανα μας. Δεν μπορούμε πλέον να το αντέξουμε. Θέλουμε απεγνωσμένα να φύγουμε. Κι έτσι, φεύγουμε αφήνοντας στεναγμούς ανακούφισης, η μουσική ησύχασε και η βάρκα κωπηλατεί μακριά από το νησί των νεκρών.